Je ligt lekker op je bedje in de zon, in de tuin, niet op het strand, en dan hoor je (soms) 'Ruim je de vaatwasser ff uit?' Oei, schrik, heldere taal, duidelijk, met slechts 1 ontsnappingsclausule en dat is het tijdstip waar op het moet gebeuren. Mijn antwoord is dan ook vaak 'ja, is goed, doe ik dadelijk', in de hoop dat er iemand voor mij de vaatwasser alsnog uitruimt. Wat had ik gedaan als de vraag anders was gesteld, iets in de trant van 'Ik ruim even het oud-papier op, kun jij in de tussentijd de vaatwasser uit- en inruimen?'
Waar het om gaat is het doodsimpele feit dat je een verzoek op heel veel verschillende manieren kunt formuleren. Ook een adviesrapport, conclusies, aanbevelingen en acties kun je in de adviespraktijk van strategievorming op verschillende manieren vorm geven. Je kunt opschrijven 'acties' of 'noodzakelijke acties'. Of 'conclusie' of 'aanbevelingen' of 'vervolgacties'. Wellicht kunnen we iets leren van dr. Anita Eerland - als docent verbonden aan de Open Universiteit Heerlen. In een interview in het Limburgs Dagblad van 2 augustus jl. vertelt ze iets over haar onderzoek naar de invloed van taal op het strafrecht.
Een tweetal voorbeelden uit het interview;
(1) "De dader schoot of: De dader was aan het schieten. Dat laatste is veel levendiger, stimuleert de beeldvorming, nestelt zich dus ook beter in het geheugen van degene die een dergelijke zin leest" of
(2) "Een tweede voorbeeld is het verschil tussen directe en indirecte rede. Hij zei dat hij altijd met de bus naar z’n werk ging of: Hij zei: „Ik ga altijd met de bus naar m’n werk.” Dat laatste komt veel directer binnen. Het is ook niet voor niks dat veel auteurs voor de truc, want dat is het in feite, van de directe rede kiezen. Daarmee trek je je lezer het verhaal in, kan die zich gemakkelijker verplaatsen in een personage".
Kortom, ik, en met mij vele adviseurs, moeten hun adviezen verwoorden op een manier die past binnen de context van de opdracht en, naar mijn mening, aanzet tot actie. Dus niet 'aanbevelingen', maar wel 'benodigde acties'. Of andersom, ik twijfel. Laat ik de uitkomsten van het onderzoek van Anita Eerland maar niet afwachten en de komende tijd de gebiedende wijs nog maar eens onder de loep nemen.
