De Strateeg - boekbespreking

Cynthia Montgomery, hoogleraar aan Harvard Business School, beschrijft in haar boek De Strateeg, aan de hand van praktijkvoorbeelden, de rol van leiders in strategievorming van organisaties. De waarde van het boek is vooral gelegen in de voorbeelden die zij aan de orde stelt.

Haar eerste vraag 'Bent u Strateeg?' beantwoord ze met de overtuiging dat strategie een onafgebroken leiderschap vereist. En rekent meteen af met de mythe van de supermanager. Dit doet ze aan de hand van de termen industry effect (en in een volgend hoofdstuk firm effect); de prestatie van een bedrijf is nl. grotendeels afhankelijk van externe krachten.

Het is daarom zaak dat de Strateeg deze externe krachten onderkent en begrijpt hoe deze invloed uitoefen op het speelveld. (red: lees ook Michael Porter). Aan de hand van de fouten die haar studenten (managers van grote organisaties) maken laat ze, met hulp van praktijkcases, zien hoe strategische plannen voorbijgaan aan deze krachten.

In deel twee (vanaf hoofdstuk 4) laat ze zien hoe je met een duidelijk doel een strategie (en dus een actieplan) kunt vormgeven. Aan de hand van IKEA en Gucci wordt uiteengezet hoe een doel (i.g.v. Ikea een beter dagelijks bestaan voor zo veel mogelijk mensen) leidt tot een bedrijfslogica; een systeem van waardeschepping. (Red: het business model canvas (Alexander Osterwalder) biedt in essentie hetzelfde idee). Montgomery noemt dit het strategisch wiel; het hoe van het plan. Centraal daar in staat de Strategieverklaring; een verklaring die op eigen benen kan staan en zonder enige verdere toelichting door klanten en medewerkers wordt begrepen.

In de laatste hoofdstukken schets de auteur aan de hand van de mislukkingen van Steve Jobs hoe inzicht uiteindelijk tot een succesvolle strategie heeft geleid. En adresseert ze het wezen van De Strateeg door te stellen dat er vier basisvragen zijn waar deze continu een antwoord op moet vinden:
- Wat heeft mijn organisatie de wereld te bieden?
- Doet dat onderscheid ertoe?
- Heeft het product een of meer schaarse aspecten en is het moeilijk na te maken?
- Doen we vandaag wat we moeten doen om er morgen nog toe te doen?.

Laat ik afsluiten met een, mijns inziens, belangrijk statement uit het boek, nl. 'Wanneer een management dat bekend staat om zijn begaafdheid zich waagt aan een bedrijfstak die bekend staat om zijn slechte rentabiliteit, het de reputatie van de bedrijfstak is die uiteindelijk intact blijft.'
Zoek daarom naar de juiste bedrijfslogica om het firm-effect te vegroten.