maandag 6 september 2010

Wisseling van de wacht

Gehoord op radio 1: een reconstructie over de manier waarop Balkende aan de macht kwam en bleef. Een boekbespreking annex intervieuw met de schrijvers en enkele studiogasten.
De vraag (voorzover nog reproduceerbaar) werd gesteld in hoeverre de val van (in dit geval Balkende) onvermijdelijk was en is. In het gesprek werd de grens van 8 jaar genoemd en werd gewezen op de (herkenbare) termijnen van politici/premiers/presidenten om niet meer dan twee termijnen van 4 jaar aan de macht te blijven. Waarna de 'wet van Michels' werd genoemd. En deze wet ook als factor werd genoemd in het ontstaan van een groep mensen rondom Balkenende.
Meest interessante van deze wet is natuurlijk de manier waarop (grote) organisaties nieuw bloed nodig hebben en een verandering van interne structuren en wisseling van managers en medewerkers op posities goed is voor de vitaliteit van organisaties.
Mijn stelling hierin is dat verandering een constante moet zijn, om te voorkomen dat oligargische tendenzen de kop op steken en het innovatieve vermogen van een organisatie afneemt.
Wat dat betreft "Lang leve de leider die openstaat voor kritiek, 180 graden feedback en laat zien dat hij iets doet met kritiek en suggesties".


http://nl.wikipedia.org/wiki/IJzeren_wet_van_de_oligarchie
De Duits-Italiaanse socioloog Robert Michels formuleerde de wet die stelt dat alle organisatievormen, onafhankelijk van het democratische of autocratische gehalte in het begin, onvermijdelijk oligarchisch worden. De oorzaak is de trend bij de leiders om zich te organiseren en de eigen belangen te behartigen, de dankbaarheid van de geleide groep en de passiviteit van de massa.
Elke grote organisatie wordt geconfronteerd met problemen rondom coördinatie die alleen kunnen worden opgelost met bureaucratie. Om een bureaucratie efficiënt te maken is een hiërarchie nodig - dagelijkse besluiten kunnen niet door grote groepen mensen worden genomen. Dat leidt ertoe dat de macht in de organisatie in handen komt van een kleine groep. Deze kleine groep machthebbers zal vervolgens alles in het werk stellen om hun macht in stand te houden en groter te maken. De meeste zogenaamde democratieën zijn dan ook per definitie "electorale oligarchieën" of evolueren in die zin.